125 ปีการปกครองท้องถิ่นไทย (พ.ศ.2440-2565): พัฒนาการและเงื่อนไขทางการเมืองของรัฐไทย
125 Year of Thai Local Administration (B.E.2440-2565): Evolution and Political Conditions of Thai State
Abstract
บทความนี้มีวัตถุประสงค์ในการอธิบายพัฒนาการของการปกครองท้องถิ่นไทยโดยจำแนกออกเป็น 3 ยุคด้วยกัน คือ (1)ยุคเริ่มต้น (พ.ศ.2435-2475) (2)ยุครัฐราชการ(พ.ศ.2475-2540) เริ่มตั้งแต่การเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ.2475 จนถึง พ.ศ.2540 (3)ยุคเปลี่ยนผ่าน(พ.ศ.2540-ปัจจุบัน) โดยพัฒนาการด้านการปกครองท้องถิ่นไทยตลอดระยะเวลา 125 ปีที่ผ่านมานั้นเป็นสิ่งยืนยันว่าการเปลี่ยนแปลงที่มีมาในแต่ละยุคของการปกครองส่วนท้องถิ่นของไทยทุกครั้งมักจะเกิดขึ้นจากความคิดริเริ่มของชนชั้นนำในสังคมไทยการเปลี่ยนแปลงจึงมักที่เกิดขึ้นจากบนสู่ล่าง (Top-Down Approach) และมีเงื่อนไขทางการเมืองเข้ามาเกี่ยวข้องแทบทุกครั้งแม้แต่การปกครองท้องถิ่นในปัจจุบันก็พบว่าการเมืองในระดับชาติเป็นผู้กำหนดนโยบายต่างๆ โดยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเป็นเพียงผู้ปฏิบัติตามนโยบายเป็นเพียงการแบ่งอำนาจในการปกครองเท่านั้นยังขาดการกระจายอำนาจโดยเฉพาะด้านการคลัง ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญตามหลักการกระจายอำนาจอย่างแท้จริง
References
กอเดช สมันดาโอะ. (2565). พัฒนาการการกระจายอำนาจและการปกครองท้องถิ่นไทย. วารสาร มจร ปริทัศน์. 3(1). 141-150.
ณัฐพงศ์ บุญเหลือ. (2564). การเมืองและการปกครองท้องถิ่นในประเทศไทย. กรุงเทพฯ : ศูนย์เอกสาร ทางวิชาการ คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
ปิยากร หวังมหาพร. (2557). รายได้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นกับการบริหารโครงการด้านสังคม:อิสระของท้องถิ่นหรือตัวแทนรัฐ?. วารสารช่อพะยอม. 25(1). 93-108.
รัฐชาติ ทัศนัย. (2559). การปรับตัวตามบริบททางการเมืองของผู้นำท้องถิ่นอีสาน. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์. 4(1). 257-274.
วรทิพย์ มีมาก. (2554). การวิเคราะห์โครงสร้างทางการคลังขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในประเทศไทย. วารสารวิทยาการจัดการ. 28(2). 33-46.
สมาคมสันนิบาตเทศบาลแห่งประเทศไทย. (2565). ข้อมูลจำนวนองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. สืบค้นเมื่อ 18 กรกฎาคม 2565. จาก https://www.nmt.or.th.
สำนักงบประมาณของรัฐสภา. (2565). รายงานการวิเคราะห์งบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2565 : ประมาณการรายได้และงบประมาณที่จัดสรรให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. สืบค้นเมื่อ 20 กรกฎาคม 2565. จาก https://www.parliament.go.th/ewtadmin/ewt/parbudget/download.
สำนักงานคณะกรรมการการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. (2565). การจัดทำแผนยุทธศาสตร์การกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. สืบค้นเมื่อ 12 กรกฎาคม 2565. จาก https://odloc.go.th.
